در حالیکه ما براساس افق 20 ساله جهشی چند برابر این میزان را برای رسیدن به شرایطی که در آن 20 میلیون گردشگر را پذیرا باشیم، تدارک دیدهایم.
این در حالی است که طی سالهای اخیر ما ورود گردشگر به کشورمان را به سازمان جهانی جهانگردی اعلام نکردهایم و عملا مشخص نیست ما در چه پلهای قرار گرفتهایم که بخواهیم به پله جذب 20 میلیون گردشگر خارجی صعود کنیم.
در سال گذشته میلادی 846 میلیون نفر مسافرت داشتهاند که نسبت به سال قبل 50 میلیون نفر افزایش یافته است. بنابراین اطلاعات و آمار این حجم از مسافرت و گردشگر بیشتر متمرکز در اروپا و آسیا پاسیفیک بوده و سپس در آمریکا و آفریقا توزیع شده است. این اوصاف از آن جهت حائز اهمیت است که اگر ما به درستی موقعیت توریستی در دنیا را نشناسیم و ندانیم چه مؤلفههایی بر آن اثرگذارا ست، نمیتوانیم به چشمانداز 20 ساله خود در زمینه گردشگری تحقق ببخشیم. در واقع ما از اتفاقاتی که در توریسم دنیا میافتد بیخبریم و یا اینکه نخواستهایم با عرصه جهانی توریسم رقابت کنیم.
هوشنگ غفارپور، مدیر آژانس خدمات مسافرتی مهرخاور و یکی از فعالان عرصه گردشگری کشور در این باره میگوید: «اگر به گزارش سازمان جهانی جهانگردی دقت کنیم خواهیم دید که گردشگران دنیا چگونه سفر میکنند.
براساس این آمار 51 درصد از 846 میلیون نفری که سفر کردهاند برای تفریح به مسافرت رفتهاند، 16 درصد برای تجارت و بازرگانی سفر کردهاند و 27 درصد با هدف زیارت، دید و بازدید و انجام امور پزشکی به سفر رفتهاند.»
وی تاکید میکند: «225 میلیون نفر یعنی همان 27 درصدی که زیارت هدف سفرشان بوده یا دید و بازدید و یا امور فرهنگی توریست فرهنگی را هم شامل شدهاند. با این وصف اگر ما بخواهیم در دو زمینه فرهنگی و زیارتی جذب توریست کنیم باید توجه داشته باشیم که چگونه میتوانیم از حجم 225 میلیون نفری این بخش تعدادی را از آن خود کنیم.»
به گفته غفارپور 75 کشور در جهان بالای یک میلیارد دلار از توریسم درآمد کسب میکنند که در طبقهبندی درآمد، اروپا رتبه نخست، آمریا جایگاه دوم و سپس آفریقا قرار دارد وپس از آن کشورهای خاورمیانه هستند. این در حالی است که از نیمه دوم سال گذشته معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نوید این موضوع را داد که میزان گردشگری ورودی به کشور را تعیین و اعلام کند.
محمدشریف ملکزاده معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آخرین مصاحبه مطبوعاتی خود در سال گذشته و در اسفند ماه قول داد این آمار و ارقام تا بهار امسال در اختیار رسانهها قرار گیرد.
این فقدان آمار در حالی گریبانگیر وضعیت گردشگری و مدیریت آن است که در همسایگی ما، کشور ترکیه توانسته درآمد چشمگیری از توریسم به دست آورد.
هوشنگ غفارپور در این باره به درآمد 9/16 میلیارد دلاری ترکیه اشاره میکند و میگوید: «اگر ما برنامه 3 تا 5 ساله برای گردشگری نداشته باشیم نمیتوانیم موفقیتی کسب کنیم زیرا در حال حاضر و با شرایط حاکم بر صنعت و خدمات بینالمللی نمیتوانیم در حوزه گردشگری برنامه طولانی مدت داشته باشیم و در صورت تن دادن به چنین برنامههایی عملا از سایر کشورها عقب میمانیم.»
این در حالی است که غفارپور منطقهای شدن توریست را اتفاق مهمی میداند که ما نباید از آن غافل بمانیم.
این فعال عرصه گردشگری تصریح میکند: «توریست خود به خود به سمت منطقهای شدن پیش میرود زیرا هم هزینه سوخت هواپیما و بالتبع سیاستهای شرکتهای هواپیمایی و از سوی دیگر سهلالوصول بودن آن، گردشگری را به این سمت سوق میدهد. زیرا به این شیوه سفر ارزانتر تمام میشود.»
براساس آمار سازمان جهانی گردشگری در حال حاضر 46 درصد از مسافرتهایی که در دنیا صورت میگیرد به صورت هوایی و 43 درصد به صورت جادهای انجام میگیرد و سهم حمل و نقل ریلی در این سفرها 4 درصد است.
این وضع در حالی در منطقه ما روی میدهد که کشور ما عملا دچار یک جاده یکطرفه در توریسم شده است. به عبارتی در حالی که ترکیه و امارات متحده عربی قطبهای گردشگری منطقه ما شدهاند ما فقط در صدور گردشگر موفق بودهایم!
اگر نگاهی به راهاندازی خطوط هوایی ویژه بین ایران و دبی بیندازیم، میفهمیم که ما خود تا چه اندازه سفر به دبی را تسهیل کردهایم و ورود به آنتالیا و آنالیا و... در ترکیه از سفر به بسیاری نقاط کشورمان آسانتر شده است.
با این اوصاف هوشنگ غفارپور تاکید میکند که ما برای تغییر فرصت در صنعت توریسم خود ناچاریم در برنامهای کوتاهمدت با تمرکز بر «توریسم شهری»، «توریسم درمانی» و «توریسم مذهبی» شرایط را بهبود ببخشیم.
بنابراین نباید این نکته را از یاد برد که اینک با توجه به درآمدهای بالای یک میلیارد دلاری دستکم 75 کشور دنیا، این صنعت یعنی توریسم، سیاسیترین صنعت و خدمت در جهان است و نمیتوان با برنامههای ساده، تصور کرد میتوان 20 میلیون گردشگر را به کشورکشاند.